Hoe individueel werken rond 21ste eeuwse vaardigheden in de klas
Aanbeveling 1: Concrete vak inhouden
De voorkeur om de 21ste-eeuwse vaardigheden te integreren gaat naar het koppelen van deze vaardigheden aan concrete vak inhouden. Dit kan je dus doen binnen je eigen lespraktijk.
Projectmatige vakken: Heb je een breed vak waarin je projectmatig aan de slag kunt, dan kan je focussen op de 21ste-eeuwse vaardigheden rond samenwerken, communiceren, informatievaardigheden, probleemoplossend denken en zelfregulering.
Wetenschappelijke vakken: Bij de wetenschappelijke vakken kan je inzetten op kritisch denken en probleemoplossend denken.
Taalvakken: Bij taalvakken kan je kiezen voor zelfregulering, sociale en culturele vaardigheden of communiceren.
ICT: Voor vakken zoals ICT zijn er mogelijkheden om 21ste-eeuwse vaardigheden zoals mediawijsheid, ICT-basisvaardigheden, informatievaardigheden en computational thinking aan te bieden.
Creatieve vakken: Bij creatieve vakken kan je aan de slag met zelfregulering, creatief denken en communiceren.
Aanbeveling 2: Neem de rol van coach op
Bespreek vooraf duidelijk welke doelen je wil bereiken met de leerlingen en hoe ze dit gaan doen. Maak gebruik van feed up. Geef ook doorheen het leerproces gerichte feedback en laat leerlingen hierbij aan zelfregulering doen. Biedt hen de nodige stappenplannen of andere materialen aan om (deels) zelfstandig aan de slag te kunnen.
Aanbeveling 3: Stap voor stap naar zelfregulatie binnen elk vak
Enkele voorbeelden om tot zelfregulatie te komen:
- Modeling: Laat voorbeeldgedrag zien aan de leerlingen en verwoord hardop het leerproces.
- Scaffolding: Bij steigerleren krijgt de leerlingen ondersteuning op niveau. Biedt hen hulpmiddelen aan en laat hen later zelf bepalen of ze deze gebruiken.
- Opdrachten: Biedt interessante, betekenisvolle en complexe opdrachten aan. Zorg hier voor keuzemogelijkheden en voldoende aandacht voor reflectiemomenten.
- Coöperatief leren: Zet in op samenwerken binnen je klas en vak. Leerlingen kunnen elkaar ondersteunen.
- Leerstrategieën: Biedt doorheen de lessen leerstrategieën aan die de leerlingen kunnen inzetten op latere momenten. Leerlingen zullen deze strategieën automatisch inzetten op latere momenten en zo tot leren komen.
Aanbeveling 4: ICT als ondersteuning
De maatschappij digitaliseert en zo ook het onderwijs. ICT kan een hulp zijn bij het aanbieden van de 21ste-eeuwse vaardigheden. Uit onderzoek blijkt dat ICT een hulp kan bieden bij maar liefst 10 21ste-eeuwse vaardigheden. Volgende kader geeft volgens het onderzoek bde relaties tussen ICT en de vaardigheden weer:
